„Senjawazabawa” to projekt Agaty Harz i Katarzyny Szurman. W tradycji, wielopokoleniowej pamięci przechowującej archetyp dziecka, autorki poszukują uniwersaliów: w odczuwaniu stanów jawy i snu, w granicach czasu zatartych między teraźniejszością, przeszłością, przyszłością, w symbolice zabawy i emocjach między kulturami, wpisanych w słowa – klucze: „matka”, „kołysanie” „sen”.
Czym jest sen? Czy przejściem do innego stanu i powrotem z niego? Gdzie błądzi nasz duch, dokąd idzie na spacer, kiedy śpimy?
Gdzie jawa miesza się ze snem, gdzie fizjologiczny sen miesza się z drogą, którą idziemy nie wiadomo dokąd, do nieuchwytnej, nie zdefiniowanej krainy z rozmytymi granicami, poza kryterium umysłu. Gdzie to, co niemożliwe, staje się prawdziwe, gdzie nie wiadomo, co jest rzeczywiste, a co jest wyobraźnią. Powtarzające się sny: o lataniu, o spadaniu, gdy ludzie są kimś innym w swoich snach, dlaczego przywiązujemy do tego taką wagę? Sen jest jak podróż, z której przywozi się nowe doświadczenia i prezenty, z czym powracamy z tej podróży? Co człowiek słyszy, gdy zasypia i co słyszy jak się budzi? Moment zapadania w sen, o dziwnym, onirycznym nastroju, wibracja, z której wyłaniają się dźwięki jak niematerialny strumień, dotarcie do granicy i zniknięcie – cisza, w której tracimy realność.
Polskie kołysanki, pieśni, przyśpiewki, fragmenty dawnych zabaw, zaklęć, przemów, zostały umieszczone w minimalistycznych aranżacjach muzycznych i połączone z obrazem – równoczesna z muzyką projekcja to przedwojenne fotografie dzieci z zabawkami oraz utworzone z tych zdjęć artystyczne kolaże na wzór obrazów z kalejdoskopu.
Aranżacje muzyczne wykorzystują właściwe dla muzyki wiejskiej, jarmarcznej, plebejskiej szerokie spektrum dźwięków, od instrumentów właściwych dla polskiej kultury tradycyjnej, poprzez naturalne dźwięki: echa, kroków, głosu ludzkiego, po artefakty – wydające dźwięki przedmioty codziennego użytku z gliny, metalu, szkła, co koresponduje z kosmiczną symboliką, bliskością przyrody i odczuwaniem przez człowieka trudów cywilizacyjnych.
Wędrując po wielowymiarowej przestrzeni zabawy, jawy i snu, autorki intuicyjnie włączyły w muzykę kilka instrumentów spoza obszaru Polski, oraz tradycje wokalnych kolektywów w kołysankach z Litwy czy egzotycznych kultur: Afryki i Wysp Salomona, nawiązując tym samym do międzykulturowego doświadczenia „bycia dzieckiem”.
Wykonanie
Agata Harz
Katarzyna Szurman
Paula Kinaszewska
Marta Maślanka
Instrumentarium
skrzypce, cymbały, basy, harmonia trzyrzędowa, bęben obręczowy, polifon, trąbkoskrzypce, baraban, rogi
Kolaże
Katarzyna Szurman
Realizacja graficzna
Maria Puzyna
Projekt Senjawazabawa zrealizowano
w ramach stypendium
Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego
